7 monumentale historische locaties die je niet mag missen.

Taalkeuze

Landschap vol historie

4 min

19274 x gelezen

Ooit schoven massa’s landijs, voortgestuwd door gletsjers, vanuit Scandinavië ons land binnen. Ter hoogte van Holten bleven ze steken om zich daarna weer terug te trekken. Wat bleef, waren de stuwwallen waar niet veel later Neanderthalers zouden jagen op mammoeten. Nu, meer dan 150.000 jaar later, is de heuvelrug nog steeds in de greep van ijs. Maar dan anders. Wist je dat in Hellendoorn een fabriek van Ben & Jerry’s staat waar het beroemde ijs voor heel Europa wordt gemaakt? En dat de melk komt van de koeien die grazen op de flanken van de heuvelrug? Uiteraard is er tussen deze twee ‘ijstijden’ in nog veel meer gebeurd. Onderstaande (rijks)monumentale plekken vertellen elk hun eigen verhaal. Ze worden beschermd voor de toekomst en zijn een bezoekje en/of wandelroute meer dan waard

Grafheuvels uit de bronstijd

2000 tot 800 voor Chr. - tussen de Van Heekweg en de Sprengenbergerweg, Haarle. Je moet er even je best voor doen maar ze liggen er echt: de 11 grafheuvels uit de bronstijd. Ter opfrissing: de bronstijd volgde op de steentijd waarin je – yabba dabba doo – begraven werd in hunebedden. Daarna kwamen grafheuvels in de mode: opgeworpen heuvels met een diameter tussen de acht en elf meter. Ruim genoeg voor meerdere overledenen en eventuele grafgiften. De eeuwenoude begraafplaatsen zijn rijksmonumenten en worden onderhouden door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Nieuwsgierig geworden? Met deze wandelroute van Natuurmonumenten kom je erlangs.

Lees meer

Landgoed Eelerberg

ca. 1850 – Eelerbergweg Hellendoorn. Het is 1847 als de familie Veening Meinesz uit Leusden de woeste grond aankoopt. Het zou een landgoed worden zoals dat in de 19e eeuw behoorde te zijn: er worden bomen geplant, lanen aangelegd en vanwege de droogte werd zelfs een kanaal gegraven. Er komt een landhuis maar ook een rentmeesters-, een tuinmanswoning en koetshuis. Net als een hertenkamp, een belvedère (uitkijktoren), een arboretum en natuurlijk een vijver. De belvedère heeft het afgelegd tegen de steeds hoger groeiende bomen. De rest van het landgoed is nog altijd intact en dat blijft ook zo, dankzij de huidige status als rijksmonument. Staatsbosbeheer heeft een mooie route uitgestippeld. Met een beetje verbeelding zie je de koets van de familie in de verte aankomen.

Download route

Palthetoren

1903 – Sprengenbergerweg 2, Haarle. Rond 1900 schoten de fabrikantenvilla’s van rijke textieldirecteuren uit de grond. De familie Van Wulfften Palthe was een van hen. In 1898 kopen ze de heidegronden rondom de 35 meter hoge Sprengenberg. Eerst bouwen ze een jachtslot alias vakantiehuis. Al snel volgt de blikvanger: de sprookjesachtige toren met sterrenobservatorium. Van Wulfften Palthe was namelijk bijzonder geïnteresseerd in de astronomie. Het gebouw is privébezit, het betoverend mooie landgoed is openbaar. Check deze route van Natuurmonumenten

Bekijk route

Rijkswerkkamp Twilhaar

1940 –Nijverdal. Het bos om je heen lijkt zo vanzelfsprekend. Maar niets is minder waar: in totaal werd tussen 1940 en 1945 zo’n 20.000 vierkante meter woeste grond ontgonnen. Kamp Twilhaar was bedoeld om de werkloze vissers uit Scheveningen en IJmuiden, die de bomen onder leiding van Staatsbosbeheer, zouden planten, onderdak te bieden. Maar WO II brak uit en al snel maakten de vissers plaats voor zo’n honderd Joodse mannen. Nog later woonden er westerse gezinnen die door de bouw van de Atlantikwall hun huis moesten verlaten. Na 1945 vonden inwoners van Nijverdal er een noodonderkomen na het vergisbombardement van de geallieerden. Het kamp werd in 1949 afgebroken. De verhalen bleven. En de plek? Die is voor altijd gemarkeerd in het landschap.

Deze wandelroute brengt je er

Toeristenweg

1929 – Tussen bezoekerscentrum Holten en bezoekerscentrum Nijverdal. Ook wel de mooiste weg van Nederland genoemd. Vanaf het moment dat in Nederland de eerste VVV werd opgericht, zagen steeds meer gemeenten toerisme als een welkome inkomstenbron. Vandaar dat in 1929 de Toeristenweg werd geopend tussen Holten en Nijverdal. Een bochtige zandweg, dwars door de bergen met prachtige vergezichten die pas in 1963 verhard zou worden. De weg is er nog steeds. Even prachtig als toen. Om overlast te voorkomen mag je er met de auto alleen overdag rijden. Mag het wat sportiever? Huur dan een fiets of skates. De gladde ondergrond en de vele bochten, gecombineerd met het heuvelachtige landschap en de uitzichten, maken je dag onvergetelijk.

Naar Buitencentrum Sallandse Heuvelrug

Canadese begraafplaats

1948 - Eekhoornweg 10 in Holten. Stel je voor dat je overal op de Sallandse Heuvelrug, kleine, witte kruisjes langs de weg ziet. Niet alleen in de bermen maar ook in weilanden en bossen. Vlak na de oorlog was dat zo. Elk kruisje stond voor een dappere Canadese soldaat die op die plek was omgekomen voor onze vrijheid. Omdat het voor hun geliefden ondraaglijk moet zijn geweest dat hun zoon of man, zo ver van huis, op een willekeurige plek begraven ligt, zijn de 1394 lichamen op de speciaal daarvoor opgerichte Canadese Begraafplaats herbegraven. In het naastgelegen informatiecentrum zijn er volop indrukwekkende verhalen, anekdotes en foto’s die herinneren aan de gesneuvelde militairen en hun heldendaden.

Meer over de Canadese begraafplaats