Als er iets is wat ons verbindt dan is het ons fraaie karakteristieke landschap. Het is een samenhangend ecologisch systeem met bijzondere flora en fauna, niet alleen uniek voor Overijssel, maar voor het hele land. In deze serie gaan we dieper op zoek naar het DNA van de steden en dorpen in het gebied. Wat onderscheidt ze en wat hebben ze gemeen? Lees mee en ontdek het zelf!
Luttenberg staat in de regio bekend als een ‘actief dorp’: de inwoners hebben hart voor hun woonplaats en steken graag de handen uit de mouwen om het dorp vitaal te houden. Opvallend is het hoge voorzieningenniveau voor een kern van deze omvang. Luttenberg beschikt onder meer over een basisschool, peuterspeelzaal, bibliotheek en huisarts. Ook kent het dorp een hoop sportieve en culturele verenigingen en een eigen zwembad en theater, beide in de open lucht. De actievelingen komen onder meer samen in gemeenschapshuis Elckerlyc.
De naam ‘Luttenberg’ is mogelijk afgeleid van ‘lotten’ (eenzaam oord), terwijl het woord ‘berg’ verwijst naar de heuvelachtige omgeving. Archeologische vondsten suggereren dat hier al ver voor onze jaartelling mensen leefden. Omdat Luttenberg redelijk afzijdig lag ten opzichte van wegen die tijdens de middeleeuwen veel werden gebruikt, is er weinig bekend over de vroege geschiedenis van het dorp. Wel wordt er in de veertiende eeuw melding gemaakt van een havezate Luttenberg. Met de bouw van een kerk in 1834 groeide de plek uit tot het huidige dorp. In het buitengebied vinden we vooral melkveebedrijven en recreatieve voorzieningen, waaronder een camping en bungalowpark. Ten zuidoosten van de kern ligt de Luttenbergring waar tussen 1971 en 1989 internationale motorraces werden gehouden.
Een bezienswaardigheid in Luttenberg is de grot van Onze Lieve Vrouw van Lourdes. In 1915 bouwden inwoners een kopie van de Mariagrot in Lourdes ter gelegenheid van het jubileum van de plaatselijke priester. Later groeide de bidplaats uit tot een rijksmonument. Andere lokale bezienswaardigheden zijn Dijkman Klompenatelier (ambachtelijke klompenmaker) en het Sallands Landbouwmuseum De Laarman met in de kelder een kaarsenmakerij. Elke zomer vindt het Luttenbergs Feest plaats met als vermaard onderdeel het zogenoemde ‘zwientie tikken’ op de zondagmiddag, een spel in een modderbad waarbij deelnemers geblinddoekt voor de uitdaging staan om als eerste een varken aan te tikken.
Maar Luttenberg staat vooral bekend om het gelijknamige en landschappelijk aantrekkelijke natuurgebied pal ten zuiden van het dorp. Het is in totaal 48 hectare groot en wordt sinds 1973 beheerd door Landschap Overijssel. Het gebied bestaat uit naald- en loofbos, enkele heideveldjes, hakhoutbosjes en akkertjes. De Luttenberg is een kleine stuwwal met een top van 31 meter. De ‘berg’ is een geïsoleerd deel van de Sallandse Heuvelrug.
