De bron van de Regge bevindt zich al sinds de prehistorie in het Münsterland in de buurt van Ahaus in Duitsland, op een hoogte van zo’n 50 m. In dat gebied vinden we trouwens ook de bron van de Dinkel en die van de Vecht en de Berkel. De Duitse Regge kronkelt ons land binnen en heet dan Buurserbeek. Hij stroomt nog een flink eind westwaarts en buigt dan naar het noorden om ten slotte in de Vecht bij Ommen uit te monden. Hij heeft dan ruim 100 km afgelegd en 20 m aan hoogte verloren.
Is dat alles?
Zo wàs het, heel lang.
Rond 1400 besloot de stad Deventer in zijn economisch gevecht met Zutphen en Zwolle om een vaarroute te maken naar Westfalen in Duitsland. Bestaande beeklopen werden vergraven en waterstromen verplaatst: de Schipbeek werd een feit en verbond Deventer met de bovenloop van de Regge.
Water gappen …
Om de Schipbeek blijvend met water te vullen, werd het water van de Regge gestolen. In feite heeft de stad Deventer de Regge onthoofd. Die bleef daardoor achter als een armetierig stroompje vanaf het Westerflier bij Diepenheim. Scheepvaart was hierop nog maar nauwelijks mogelijk.
Scheepvaart
Er kon slechts met kleine platte schuiten (zompen) over de Regge gevaren worden. In droge periodes lag de scheepvaart nagenoeg stil. De schippers wierpen dan dammen op om het waterniveau te laten stijgen. Zo konden ze weer een stuk verder varen. Dan staken ze de dam door: op naar de volgende dam. In de winterperiodes was er vaak teveel water en dat veroorzaakte grote overstromingen. Daardoor werden de omliggende gronden bedekt met een laagje vruchtbaar slib. Maar het gaf ook veel overlast.
Kunstmest
Na 1900 wilde men die overstromingen niet meer en ze waren toen ook niet meer nodig om de landbouwgronden jaarlijks van vruchtbaar slib te voorzien. Er was nu immers kunstmest. Het water moest zo snel mogelijk afgevoerd worden. Daarom werd de loop van de rivier rechtgetrokken. De meanders, de vele bochten in de rivier, werden door graafwerk afgesloten.
Stinkende schuimkoppen op het water
Het werd nog erger: de Regge werd gebruikt als open riool. Alle snel groeiende aanliggende dorpen loosden in de vorige eeuw hun afvalwater via sloten op de Regge. Die veranderde in een stinkende, schuimende vaart waaruit alle leven verdween en waar iedereen het liefst ver van weg bleef.
Rioolwaterzuivering
Vanaf 1965 kregen de waterschappen van de provincie de opdracht om de rivieren op te schonen. Binnen 15 jaar werden maar liefst 26 zuiveringsinstallaties gebouwd. De Regge knapte hier snel van op. De bewoners werden weer trots op hun rivier. En de vissen en andere waterbewoners keerden massaal terug. Er kwam weer leven in de Regge. En aan de oevers, er kon weer volop worden gevist. En ook de staalblauwe ijsvogels kiezen weer de oevers uit om hun nest te bouwen.
Nieuwe natuur
De Regge heeft weer een nieuwe taak gekregen: zowel water afvoeren als water vasthouden. Dat klinkt tegenstrijdig, maar de opdracht is: afvoeren als er (te) veel is, vasthouden als er (te) weinig is. Bovendien zijn er overloopgebieden waar extra water bij een flinke hoosbui opgevangen kan worden. De meanders zijn weer opengemaakt en uitgediept.
Het gebied van de Regge biedt daardoor volop ruimte en kansen aan nieuwe natuur. Het is veranderd in een natuurgebied waar het aangenaam toeven is op de vele nieuwe wandel- en fietspaden.
